اهمیت تغذیه سالم برای دانش آموزان و کودکان

چقدر با اهمیت تغذیه سالم در مدارس آشنایی دارید؟ آیا می‌دانید تغذیه خوب چقدر بر رشد و یادگیری دانش‌آموزان اثر می‌گذارد و فقدانش چه آسیب‌های جبران‌ناپذیری به آن‌ها می‌زند؟ شما مسئول سلامتی کودک در حال و آینده هستید و تغذیه ناسالم احتمال ازدست‌رفتن سلامت جسمانی و روانی کودکان را بالا می‌برد و درموارد زیادی حتی منجر به بیماری‌های مزمن مانند سرطان می‌شود.

بنابراین اگر شما هم دانش‌آموزی دارید که می‌خواهید از او مراقبت کنید، یک برنامۀ غذایی خوب سرشار از انواع ویتامین‌ها و مواد مغذی برای او تهیه کنید و برای آگاهی از فواید تغذیه سالم دانش آموزان و نقش آن در سلامت فرزندتان، این مقاله را تا انتها بخوانید.

فواید تغذیه سالم کودکان چیست؟

یک برنامۀ غذایی خوب و سالم که بتواند تمام مواد مغذی موردنیاز برای کودکان را فراهم کند می‌تواند فواید و مزایای بسیاری برای آن‌ها داشته باشد. برخی از مهم‌ترین فواید داشتن تغذیه سالم عبارت است از:

• حفظ سلامت جسمانی: اولین و مهم‌ترین فایدۀ تغذیه اصولی در کودکان کمک به حفظ سلامت جسمانی‌شان است. یک برنامۀ غذایی سالم و مقوی می‌تواند به سلامت ارگان‌های مختلف بدن مثل دستگاه گوارش، دندان‌ها، چشم‌ها، ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و… کمک کند و وزن و قد کودک را در محدودۀ استانداردی نگه دارد. به این ترتیب، بهبود چشمگیری در روند رشد و تکامل کودک اتفاق می‌افتد.
• تقویت توانایی‌های ذهنی: روان و ذهن سالم در بدن سالم قرار دارد؛ چراکه سلامت جسمانی و تامین نیازهای آن به بدن کمک می‌کند تا درست کار کند، هورمون‌ها به‌اندازه ترشح شوند، مغز خوب رشد کند، تمرکز او افزایش یابد و توانایی‌ها ذهنی او تقویت شود.
• جلوگیری از بروز بیماری‌های خطرناک: ثمرۀ سلامت جسمانی و روانیِ حاصل از تغذیۀ خوب، افزایش سطح ایمنی بدن و در نهایت جلوگیری از بروز انواع بیماری‌ها به‌ویژه بیماری‌های مزمنی مثل امراض قلبی، دیابت نوع 2، چاقی و برخی از سرطان‌هاست. شما با تعیین یک برنامۀ غذایی خوب و سالم می‌توانید کیفیت زندگی کودکتان را در حال و آینده بالا ببرید.

تغذیه سالم برای افزایش یادگیری دانش‌آموزان

یکی از مهم‌ترین دلایلی که باید به تغذیۀ دانش‌آموزان اهمیت بیشتری داده شود،  اثر فوق‌العادۀ آن بر تقویت ذهن و یادگیری آن‌هاست. طبق تحقیقات انجام‌شده، دانش‌آموزانی که سوء‌تغذیه دارند یا رژیم غذایی‌شان ناسالم و سرشار از چربی و مواد مضر است، با اختلال حافظه و عدم تمرکز روبه‌رو هستند که این به عملکرد تحصیلی‌شان آسیب جدی می‌زند.

رژیم غذایی سالم که می‌توان آن را در استفاده از 5 گروه اصلی غذا (میوه، سبزیجات، غلات، گوشت و لبنیات)، کاهش مصرف نمک و شکر و چربی اشباع‌شده و خوردن آب کافی خلاصه کرد، در حفظ تمرکز و سلامت حافظه‌شان اثر بسیار خوبی می‌گذارد. خوردن به‌موقع و به‌اندازۀ صبحانه نیز در تقویت ذهنی دانش‌آموزان تاثیر خارق‌العاده‌ای دارد.

نقش تغذیه سالم و سلامت دانش‌آموزان

ازآنجاکه دانش‌آموزان در سنین طلایی رشد هستند،  نسبت به باقی افراد از مغز و ذهن خود بیشتر کار می‌کشند و به تمرکز بالا و حافظۀ قوی نیاز دارند، تغذیه سالم برای آن‌ها نکته‌ای کلیدی است. آن‌ها برای اینکه بتوانند از لحاظ علمی و تحصیلی عملکرد خوبی داشته باشند باید روح و جسمشان سالم باشد که این مسئله در وهله اول در گرو تغذیۀ خوب است.

دانش‌آموزانی که برنامۀ غذایی مناسبی دارند از سلامت جسمانی و روانی بهتری برخوردارند، بهتر و باکیفیت‌تر درس می‌خوانند، با دوستان و همکلاسی‌ها و معلم‌هایشان ارتباط بهتر و سازنده‌تری دارند و روی‌هم‌رفته در وضعیت خوبی به سر می‌برند.

مهم‌ترین مواد مغذی برای کودکان و نوجوانان چیست؟

کودکان و نوجوانان برای حفظ سلامت و عملکرد بهترشان به یک رژیم غذایی متعادل حاوی همۀ گروه‌های غذایی نیاز دارند تا بتوانند طیف وسیعی از مواد مغذی را دریافت کنند. مقدار این غذاهای دریافتی به سن و اشتهای کودکان بستگی دارد؛ اما حتی المقدور باید به افزایش اشتیاق و اشتهای آن‌ها به خوردن وعده‌های اصلی و فرعی در طول شبانه‌روز کمک کرد. مهم‌ترین مواد مغذی برای کودکان و نوجوانان را با توجه به گروه سنی‌شان می‌توان در جدول زیر خلاصه کرد که باید این غذاها را به‌شکل روزانه مصرف کنند.

به یاد داشته باشید تنوع غذایی مسئلۀ مهمی در تغذیه کودکان است و باید از هر گروه غذایی انواع آن را برای کودک مهیا کنید تا هم نیازهای بدن او تامین و هم اشتیاق او به غذاخوردن حفظ شود.

بهترین راه ایجاد عادات غذایی سالم در کودکان

ازآنجاکه به‌علت فرهنگ غذایی غالب در جامعه، بیشتر افراد به غذاهای ناسالم مثل فست‌فود و چیپس و پفک و … علاقه‌مند هستند، کودکان نیز میل و رغبت بیشتری برای این نوع غذاها دارند و حتی خیلی‌هایشان از خوردن غذاهای مقوی و سالم فراری‌اند. اگر این مسئله دغدغۀ شما است، می‌توانید از راه‌های زیر برای تغییر عادات و برنامۀ غذایی و تغذیه سالم کودکتان استفاده کنید.

• فراهم‌کردن محیط خوب و آرام خانوادگی: ایجاد فضای آرامش‌بخش و صمیمی هنگام غذاخوردن به افزایش اشتهای کودکان کمک بسیاری می‌کند. به‌همین‌دلیل بهتر است همۀ اعضای خانواده هنگام خوردن وعده‌های غذایی سر سفره حضور داشته باشند و تا حد امکان تلویزیون، موبایل و سایر ابزار را کنار بگذارند.
• تزئین خلاقانۀ غذاها: ظاهر خوب و بامزۀ غذا در رغبت کودکان اثر بسیاری می‌گذارد. به‌همین منظور شما می‌توانید با انتخاب خوراکی‌های سالم رنگارنگ به‌ویژه میوه‌ها و سبزیجات و تزئین خلاقانۀ آن‌ها فرزند خود را به خوردن یک وعدۀ غذایی خوشمزه و زیبا دعوت کنید.
• استفاده از ظرف غذای مناسب: انتخاب یک ظرف غذای خوب از دیگر موارد موثر بر افزایش میل کودکان به خوردن غذا و در نتیجه تغییر برنامۀ غذایی‌شان است. ظرف غذاهای زیبا با طراحی‌هایی که موردعلاقۀ کودک است، مثل طرح‌های فانتزی و دیزنی و… و انتخاب ظروفی که امکاناتی مثل چندطبقه‌بودن، تفکیک غذا، قمقمۀ همراه و … دارند می‌توانند در افزایش میل او به خوردن غذا تاثیر بگذارند. باید تلاش کنید که دانش‌آموزان در زمان حضور در مدرسه،  حتی‌المقدور به‌جای مصرف خوراکی‌های بازاری و حاوی مواد نگهدارنده، از غذاهای خانگی استفاده کنند که لازمه‌اش داشتن ظرف غذای مناسب است.

• تنوع غذایی و محدودکردن غذاهای ناسالم: یکی دیگر از عوامل موثر بر تغییر عادت غذایی کودکان، تنوع غذایی است. خوردن غذاهای تکراری می‌تواند برای کودکان خسته‌کننده باشد و باعث دل‌زدگی‌شان بشود؛ بنابراین بهتر است انواع میوه و سبزی و لبنیات و … را مطابق فصل تهیه کنید و در برنامۀ غذایی‌شان بگنجانید و میزان غذاهای ناسالم را بسیار محدود کنید.
• مشارکت‌دادن کودک در فرایند تهیه و پخت غذا: این مورد یکی از بهترین راه‌ها برای جلب توجه کودکان است. آن‌ها وقتی در فرایند خرید مواد اولیه و پخت غذا مشارکت می‌کنند هیجان نتیجۀ آن را نیز دارند و به‌همین‌دلیل از خوردن غذا لذت بیشتری می‌برند.

سوالات متداول

سخن پایانی

داشتن یک برنامۀ غذایی سالم و خوب از مهم‌ترین عوامل حفظ سلامت جسمانی و روانی کودکان به‌ویژه دانش‌آموزان است. به‌همین‌دلیل فراهم‌کردن یک برنامۀ غذایی مناسب حاوی همۀ گروه‌های غذایی و مواد مغذی مورد نیاز، امری بسیار ضروری برای بالابردن سطح کیفیت زندگی‌ آن‌هاست.

ازآنجاکه کودکان میل بیشتری به غذاهای ناسالم دارند باید برنامۀ غذایی آن‌ها را به‌مرور تغییر داد و از روش‌های موثری استفاده کرد تا میل و رغبتشان به خوردن این نوع غذاها بیشتر شود. در این مثابه به فواید تغذیه سالم و نقش آن در سلامت کودکان، مهم‌ترین مواد مغذی موردنیاز آن‌ها و راه‌های تغییر عادت غذایی‌شان به عادت‌های سالم پرداختیم.